Vogeltrekstation - Centrum voor vogeltrek en -demografie is een samenwerkingsverband van NIOO-KNAW en de Ringersvereniging en regelt de dagelijkse gang van zaken rond het vangen en ringen van vogels voor wetenschappelijk onderzoek, beleid en bescherming. Vogeltrekstation beschikt, als enige organisatie in Nederland, over een raamvergunning verstrekt door het Ministerie van LNV waaronder individuele ringmachtigingen af kunnen worden geven. De mensen die in het bezit zijn van zo’n ringmachtiging noemen we ringers. Een ringmachtiging krijg je pas na een uitgebreide opleiding en examen.
Per jaar ringen de ruim 500 bij Vogeltrekstation aangesloten ringers zo'n 300.000 vogels in Nederland. Het ringen gebeurt binnen duidelijk omschreven ringprojecten. Om de kennis en vaardigheid van ringers te kunnen toetsen en vergroten beschikken we over een bijscholingssysteem waarvoor we jaarlijks meerdere certificeringsbijeenkomsten organiseren waar ringers met zekere regelmaat aan mee moeten doen.
Voordat de vogels een ring om kunnen krijgen moeten ze eerst worden gevangen. Het vangen gebeurt tegenwoordig vooral met behulp van zogenaamde mistnetten die alleen voor gemachtigde ringers te koop zijn. De ringen die gebruikt worden worden uitsluitend aan ringers verkocht door Vogeltrekstation en de verkoop ervan wordt nauwkeurig geadministreerd zodat altijd bekend is waar een uitgegeven ring naartoe is gegaan. Het aanleggen van de ringen en het meten en wegen van de geringde vogels vereist geschikt gereedschap. Vogeltrekstation verkoopt de ringtangen en de meet- en weeginstrumenten die daarvoor nodig zijn.
Database vol ringgegevens
Vogeltrekstation organiseert gestandaardiseerde ringprojecten waarmee kennis over trek, aantallen, overleving, en reproductie van verschillende vogelgroepen vergaard wordt. Ook verzamelen we steeds meer gegevens over eventuele infectieziekten die vogels bij zich dragen. De gegevens van al deze projecten vullen tezamen een omvangrijke database. Deze database wordt met de gegevens van alle nieuw geringde vogels door de ringers zelf gevuld met behulp van de applicatie GRIEL.
Terugmeldingen van geringde vogels komen dagelijks bij Vogeltrekstation binnen uit binnen- en buitenland. Deze terugmeldgegevens kunnen ook in GRIEL worden ingevoerd. Dit gebeurt voornamelijk door ringers, maar iedereen die een geringde vogel heeft gevonden kan een publieke melding doen. Daarnaast komen er ook nog terugmeldingen bij Vogeltrekstation binnen per post en telefoon.
Contacten
Vogels houden zich niet aan grenzen en worden regelmatig teruggezien in het buitenland, daarom is een goed contact met buitenlandse ringcentrales belangrijk. EURING (European Union for Bird Ringing) is het samenwerkingsorgaan waarbij alle Europese ringcentrales zijn aangesloten om met elkaar af te spreken hoe we ring- en terugmeldgegevens verzamelen en uitwisselen.
Contact onderhouden met alle ringers is essentieel. Daarom organiseert Vogeltrekstation elke tweede zaterdag in december de Ringersdag, waar honderden ringers worden ontvangen. De dag wordt gevuld met voordrachten, korte praatjes en workshops door deskundigen uit het werkveld. In maart organiseren we de jaarlijkse Projectendag waar een overzicht wordt gepresenteerd van de voortgang van de diverse ringprojecten van Vogeltrekstation.
Publicaties
Elke twee maanden verschijnt er een online nieuwsbrief voor alle ringers en relaties van Vogeltrekstation met resultaten, nieuwtjes en mededelingen. De nieuwsbrief vervangt sinds 2021 het orgaan Op Het Vinkentouw. De nieuwsbrief bestaat zowel uit externe bijdragen voor en door ringers, als door Vogeltrekstation zelfgeschreven stukken.
Resultaten van het ringwerk worden gepubliceerd in wetenschappelijke tijdschriften, rapporten, boeken, populair-wetenschappelijke artikelen, kranten of op het internet. Veel van deze publicaties zijn beschikbaar op deze site. Elke vijf jaar publiceren we een meerjarenvisie.